Manba: mininnovation.uz
Men Innovatsion rivojlanish vazirligi tomonidan eʼlon qilingan tanlovlardan birida ishtirok etib, “Ichak yalligʼlanish kasalliklarining oldini olish va davolash uchun yangi biopreparat ishlab chiqish” mavzusida loyiha ilmiy rahbari sifatida tanlovda gʼoliblikni qoʼlga kiritdim. Shu bois ham loyihalar uchun mavzular eʼlon qilish, tanlovning oʼtkazilishi tartibi, tanlov shartlari, loyiha ilmiy rahbarining oldiga qoʼyiladigan talablardan xabarim bor. Аlbatta, loyiha yutib olishim oson boʼlmagan. Chunki loyihaning natijasi aniq mahsulotga qaratilgan boʼlishi va u mahsulot loyiha tugaganidan soʼng tijoratlashtirilishi kerak. Ekspertlar va Ilmiy-texnik kengash oldida loyiha taqdimoti jarayonidagi savol-javoblar , hatto, oʼzimiz uchun yangilik boʼldi, ularni oʼzlashtirdik, yangi talablar va imkoniyatlarni kashf etdik. Ilmiy-texnik kengash aʼzolari loyihamizning har bir jarayoni yuzasidan aniq harakatlarimiz haqida soʼrab, shu asosda ilmiy rahbarligimdagi loyiha moliyalashtirishga tavsiya etildi.
Keyinchalik Ilmiy-texnik kengash aʼzosi sifatida ham majlislarda ishtirok etdim. Kengash faoliyati olimlarni oʼz ustida ishlashga, fanning yangiliklari, ilmiy izlanishlar natijasida iqtisodiyot tarmoqlari uchun aniq tijoratlashtiriladigan mahsulotlardan boxabar boʼlish, har bir loyihani ekspert sifatida baholash uchun ushbu mavzudagi jahon tajribasini oʼrganishga, tahlil qilish va taqqoslashga undaydi. Аlbatta, bu jarayon olimning salohiyati, bilimini yanada oshiradi.
Loyiha bizga samarali ishlash imkoniyatini berdi. Аsosiy loyihamiz mavzusi boʼyicha tadqiqotlar olib borish imkoniyatiga ega boʼldik. Hozirda qishloq xoʼjaligi va veterinariya boʼyicha ikkita ishlanmamizni sinovdan oʼtkazyapmiz. Shu yilda 2 ta yangi patent oldik va yana bitta foydali patentni rasmiylashtirishga tayyorladik. Biokonservant ishlab chiqarishga yoʼnaltirilgan qishloq xoʼjaligi uchun ishlanmamizni 3 xil yoʼnalishda — turli yem-xashak turlarini silos va senaj qilish uchun biokonservant, quruq mevalarni konservatsiyalash va biostimulyator sifatida – sinadik va yaxshi natijalar oldik. Shuningdek, chorvachilik sohasida mahalliy xom ashyo va bakteriyalar asosida yangi ozuqa qoʼshimchasi ishlab chiqib, baliqchilik va quyonchilikda sinadik. Bunday biopreparatlar hali Oʼzbekistonda mavjud boʼlmagani bois, ularni yaratish juda muhim sanaladi. Hozir tadqiqotlar davom etmoqda.
Shu oʼrinda Vazirlar Mahkamasi qarori bilan “Oʼzbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi huzuridagi Ilmiy-texnik kengashlar toʼgʼrisidagi nizom” tasdiqlanganini ham qayd etmoqchiman. Hujjatda Ilmiy-texnik kengashning asosiy vazifalari va funktsiyalari, raisi va aʼzolarining huquqlari, majburiyatlari va javobgarligi, ITK faoliyatini tashkil etish masalalari aniq belgilab berilgan.
Innovatsion rivojlanish vaziri boshchiligida Ilmiy-texnik kengash tarkibini rotatsiya qilishga bagʼishlangan majlisda rotatsiya qilinish sabablari, Kengash faoliyatiga jalb qilinadigan olimlar va ularning salohiyati haqida tushuntirildi. Ilmiy-texnik kengash aʼzolari oldiga eng avvalo halollik vaktsinasini qabul qilish vazifasi qoʼyilib, Kengashga koʼrish uchun berilgan loyihalarni shaffof, odilona, obyektiv koʼrish kerakligi tushuntirildi. Bu esa bugungi kunning eng asosiy talablaridan biridir.
Ilmiy-texnik kengash aʼzolariga bugungi kundagi Oʼzbekiston fani tendentsiyasi, vazirlik tomonidan eʼlon qilinayotgan loyihalar uchun tanlovlar tizimi boʼyicha olimlar oʼrtasida tushuntirish ishlarini olib borish kerakligi aytilib, bu borada olimlarni jamiyatning faol ishtirokchisiga aylanishlari uchun chorlashimiz, ularning publikatsion faolligini oshirish, mahalliy ilmiy jurnallarimiz bilan bir qator chet elning nufuzli jurnallarida ilmiy maqolalari bilan faol ishtirok etishlarida asosiy yetakchi boʼlishimiz tushuntirildi. Binobarin, loyihalarda qoʼyiladigan talablardan biri Scopus bazasiga kiruvchi jurnallarda maqola nashr qilingan boʼlishi kerak. Аfsuski, bugungi kunda bunday jurnallarda aksariyat olimlarimiz nashr qilishga erishmagan yoki buning imkoniyati yoʼq deb hisoblaydilar. Vazirlik bu masalani ham hal qilib qoʼygan, Innovatsion rivojlanish vazirligi tomonidan Proofreading service xizmati tashkil etilgan boʼlib, unda aynan shu bazaga kiruvchi jurnallar uchun maqolalarni tayyorlash borasida olimlarga bepul xizmat koʼrsatiladi. Аfsus, bu haqida ham koʼpchilik olimlar bexabarligi maʼlum boʼldi. Shu oʼrinda aytib oʼtmoqchimanki, vazirlikning rasmiy saytida eʼlon qilinadigan yangiliklardan muntazam ravishda xabardor boʼlib turishimiz kerak.
Yosh olimlarga esa aytadigan gapim: oʼz kuchingiz, qilayotgan ishingizga ishoning, orqaga chekinmang, isbotlang, tasdiqlang, lekin tushkunlikka tushmang! Ilm ahli doim izlanishda, harakatda boʼlishi darkor!
Goʼzal Qutliyeva,
OʼzR FА Mikrobiologiya instituti xodimi,
“Qishloq xoʼjaligi, veterinariya va atrof muhitni muhofaza qilish fanlari”
boʼyicha Ilmiy-texnik kengash aʼzosi.
