Yagona aloqa raqami
  (+998) 71 2000036
;    
Ishonch telefoni
  (+998) 71 2335623

Gerb - bu bir davlatni boshqalardan ajratib turadigan nishoni


Davlat ramzlari har bir mamlakatning mustaqilligini ifodalovchi muqaddas belgidir. Davlat ramzlari hamisha muqaddas va ulugʼ sanaladi. Chunki u xalqning oʼtmishi, buguni va kelajagini oʼzida mujassam etgan. Vatanning yorqin timsolidir. Haqiqatdan ham, hayotimizda ramz va timsollarning oʼrni katta.

Shu ramzlardan biri Davlat gerbidir. Gerb - bu bir davlatni boshqalardan ajratib turadigan nishoni, ramzi va timsolidir. Gerb qaysi davlatga tegishli boʼlsa, oʼsha davlatning tarixiy anʼanalarini ifodalovchi ramziy ahamiyatga ega boʼlgan tasvirlar yigʼindisidan iborat.

Davlatimiz gerbi 1992-yil 2-iyulda Oʼzbekiston Respublikasining Oliy Kengashi tomonidan qabul qilingan qonun bilan tasdikdangan. Shu sabab, 2 iyul – Oʼzbekiston fuqarolari uchun bayram sifatida qadrli va unutilmas kunlardan biriga aylangan.

Gerbimiz davlatimizning siyosiy, milliy, xoʼjalik, jugʼrofiy, etnik va boshqa oʼziga xos xususiyatlarini hamda boy tarixiy anʼanalarini oʼzida mujassamlashtirgan. Shuningdek, gerbimizda Oʼzbekistonning ijtimoiy va davlat tuzilishi tamoyillari oʼziga xos tarzda ifoda etilgan. “Oʼzbekiston Respublikasi Davlat gerbi toʼgʼrisida”gi qonunga binoan, Oʼzbekiston Respublikasining Davlat gerbi respublika davlat mustaqilligining ramzidir.

Davlatimiz gerbida xalqimizning tarixi, buguni va kelajagi oʼz aksini topgan. Unda togʼlar, daryolar va soʼl tomoni bugʼdoy boshoqlaridan, oʼng tomoni esa milliy boyligimiz paxta chanoqlari qiygʼos ochilgan gʼoʼza shoxlaridan iborat chambarakka oʼralganligi hamda gullagan vodiy uzra quyosh zarrin nurlarini sochib turishi aks ettirilgan.

Gerbning yuqori qismida hurligimizning ramzi sifatida sakkizburchak, uning ichki qismida yarim oy va yulduz, markazida afsonaviy Humo qushi tasvirlangan. Pastki qismida yurtimiz Davlat bayrogʼini ifoda etuvchi chambarak tasmasiga “Oʼzbekiston” deb yozib qoʼyilgan.

Biz uchun suyuk va buyuk ana shu zarrin tasvirdagi har bir chiziq, har bir rang, har bir belgida muayyan ramziy maʼnolar mujassam.

Oʼzbekiston Respublikasi Davlat gerbida ranglar jilosiga ham alohida ahamiyat qaratilib, Humo qushi va daryolar - kumush rangida, quyosh, boshoqlar, paxta chanoqlari va “Oʼzbekiston” yozuvi - oltin rangida, gʼoʼza shoxlari va barglari, togʼlar va vodiy - yashil rangda, chanoqlardagi paxta - oq rangda; lenta - Oʼzbekiston Respublikasi Davlat bayrogʼining ranglarini aks ettiruvchi uch xil rangda, sakkizburchak - oltin zarhal bilan hoshiyalangan holda havo rangda, yarimoy va yulduzlar - oq rangda tasvirlangan.

Gerbda oʼz ifodasini topgan jannatmakon diyorimiz husn-tarovatiga ishora etuvchi manzaralardan tortib, daryo, bugʼdoy boshogʼi, gʼoʼza va paxta chanoqlari xalqimizning tinchlik, yaxshilik, baxt-saodat, farovonlik yoʼlidagi orzu-umidlari ifodasi, quyosh, yarim oy, yulduz- jamiyatimiz jipsligi belgisi, shuningdek, omad, himmat, olijanoblik, erksevarlik va fidoyilik ramzi boʼlgan afsonaviy Humo qushi - bularning barchasi millatimiz, xalqimiz hayoti, tarixi, ruhiyati va anʼanalari bilan chambarchas bogʼliq timsollardir.

Bu togʼlar - yurtimiz ravnaqi, istiqlolimizni taʼminlash va xalqimiz farovonligi, ilmu fanimiz, yuksak madaniyatimiz yoʼlida zahmat chekib, mehnat qilgan, hattoki oʼzlarini fido qilgan va bu yoʼlda fidoyilikka tayyor insonlarning barhayotlik siymosidir.

Daryo - jahon tamadduni va ilmu fani rivojiga oʼzining beqiyos hissasini qoʼshgan, matematika, tibbiyot, huquq, adabiyot, harbiy sanʼat, davlat boshqaruvi, islom ilmi va qolaversa ilm-fanning deyarli barcha aniq yoʼnalishlari buloqlarini ochgan buyuk ajdodlarimiz, ularning bebaho merosidan samarali foydalangan holda taraqqiyotimizga samarali hissa qoʼshayotgan olimu fuzalolar va ziyolilarning salohiyatlari timsoli sifatida gavdalanadi. Ulugʼvor va mustahkamligini asrlar davomida isbotlab kelgan davlatchiligimiz, yuksak madaniyatimiz, buyuk tariximizni ham oʼzida aks ettirgandek.

Porlab turgan quyosh – boy tarixga va yuksak madaniyatga ega ona xalqimizning qalbidagi mehr-oqibat, bagʼrikenglik, mehmondoʼstlik, bardavomlik, shuningdek, koʼhna va navqiron zaminimizdagi toʼkin - sochinlik, obodonchilik, farovonlik, purnurlik ramziga oʼxshaydi.

Gerbimizda markaziy oʼrin tutuvchi afsonaviy Humo qushi ramzini xalqimiz azaldan davlat qushi sifatida tasavvur qilib kelgan. Zaminimizda necha ming yillar ilgari paydo boʼlgan afsonalarda Humo goʼzal qush qiyofasidagi baxt, porloq taqdir va badavlatlik timsoli hisoblangan.

Shu maʼnoda, Oʼzbekiston xalqlarining shon-sharafi, gʼururi, tarixiy xotirasi va intilishlarini oʼzida mujassamlashtirgan gerbimiz jonajon Vatanimizning betakror timsoli, oʼziga xos va oʼziga mos davlat ramzlaridan biri boʼlib qolgani bekorga emas. Chunki, gerbimiz ham Oʼzbekistonimiz kabi betakror. Undagi har bir tasvir, hatto har bir chiziqda mamlakatimiz salohiyati, xalqimizning ezgu orzu-umidlari mujassam.

 

Jamshid Odilov,

Tarix instituti kichik ilmiy xodimi.


Yangiliklarni telegram kanalimizda kuzatib boring!